KETOJENİK DİYET NEDİR?

Ketojenik diyet; düşük karbonhidrat, yüksek yağ ve protein içeren bir diyet tarzıdır. Yapılan bilimsel çalışmalarda ketojenik diyet tedavisinin; Diyabet, Kanser ve Alzheimer başta olmak üzere birçok kronik hastalığın yan etkilerini azalttığı gösterilmiştir. Karbonhidrat alımını azaltmak vücudu ketozise sokar. Böylelikle vücutta keton cisimcikleri açığa çıkar ve enerji için glikoz yerine keton cisimcikleri kullanılır. Ayrıca bu diyet tarzı kan şekerini dengeleyici ve insülin seviyesini düzenleyici etki gösterir. Sonuç olarak artan ketonların etkisiyle beraber vücudunuzda olumlu değişimler oluşur.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PKOS) NEDİR?

Polikistik over sendromu, üreme çağındaki kadınlarda sık görülen endokrin bir bozukluktur. Menstruasyonda düzensizlik, kısırlık, kıllanma gibi birçok rahatsızlığın gelişmesine neden olabilir. Aşırı kilo alan kadınlarda daha sık görülen polikistik over sendromu; şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları ile de ilişkilendirilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU’NDA (PKOS) BESLENME TEDAVİSİ

Polikistik over sendromun ’da tıbbi tedavinin yanında beslenme tedavisinin de son derece önemi olduğu bilinen bir gerçektir. Bu diyet tedavisindeki amaç ağırlık kaybı, kan şekerinin düzenlenmesi ve insülin direncinin azaltılmasıdır. Polikistik over sendromu olan bireylerde sağlıklı beslenmenin yanında fiziksel aktivite de büyük önem taşır. Uygulanacak olan diyet ve egzersiz kişinin ihtiyaçlarına göre şekillendirilmelidir. Yeterli ve dengeli bir PKOS diyeti kilo kontrolüne yardımcı olur. İnsülin düzeyini dengeler ve polikistik over sendromu semptomlarının gelişme riskini azaltır. Dengeli karbonhidrat, protein ve yağ alımının yanında; lif ve posa içeriği yüksek besinler, zengin protein kaynakları, anti-inflamatuar özellik gösteren besinler (zerdeçal, zencefil, somon, zeytinyağı, avokado vb.) ve yağlı tohumlarla diyet zenginleştirilmelidir. Bunun yanında basit karbonhidratlardan, işlenmiş gıdalardan, salamura besinlerden, aşırı yağlı gıdalardan uzak durulmalı ve sigara kullanılmamalıdır.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU’NDA (PKOS) KETOJENİK DİYET

Polikistik over sendromu (PKOS), üreme çağındaki kadınları etkileyen endokrin bir bozukluktur. Obezite, hiperinsülinemi (kandaki insülin miktarının normalden daha yüksek olduğu bir durum) ve insülin direnci ile ilişkilidir. Düşük karbonhidratlı diyetlerin insülin direncini azalttığı yapılan bilimsel çalışmalarla da kanıtlanmıştır.

ABD’de Duke Üniversitesi Tıp Merkezinde yapılan bilimsel bir çalışmada, düşük karbonhidratlı, ketojenik diyetin PKOS’lu ve obez kadınlar üzerindeki altı aylık metabolik ve endokrin etkilerini araştırılmıştır. Bu pilot çalışmaya beden kitle indeksi >27 kg/m2 olan ve PKOS tanısı almış on bir kadın katılmıştır. 24 hafta boyunca karbonhidrat alımlarını günde 20 gram ile sınırlamaları istenmiştir. Bu süre zarfında katılımcıların iki haftada bir kliniğine gelerek diyet eğitimleri ve ölçümleri tamamlanmıştır. Çalışmayı tamamlayan 5 kadında başlangıçtan 24. haftaya kadar vücut ağırlığında (%-12), serbest testosteron yüzdesinde (%-22), LH/FSH oranında (%-36) ve açlık insülininde önemli azalmalar olmuştur (-%54). Çalışmaya katılan İki kadın ise önceki kısırlık sorunlarına rağmen hamile kalmıştır. Bu çalışmanın sonucunda obez ve PKOS’lu kadınlara ketojenik diyet uygulanmasının; kilo, serbest testosteron yüzdesi, LH/FSH oranı ve açlık insülin düzeyinde önemli bir iyileşmeye yol açtığı görülmüştür.

KAYNAKÇA:

1. Aydos, A., Öztemur, Y., & DEDEOĞLU, B. G. (2016). Polikistik over sendromu ve moleküler yaklaşımlar. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 73(1), 81-88.
2. Bıyıklı, E. T., & Şanlıer, N. (2013). Polikistik Over Sendromu ve Beslenme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 41(3), 253-257.
3. Marx, T. L., & Mehta, A. E. (2003). Polycystic ovary syndrome: pathogenesis and treatment over the short and long term. Cleveland Clinic journal of medicine, 70(1), 31-45.
4. Mavropoulos, J. C., Yancy, W. S., Hepburn, J., & Westman, E. C. (2005). The effects of a low-carbohydrate, ketogenic diet on the polycystic ovary syndrome: a pilot study. Nutrition & metabolism, 2(1), 1-5.
5. Murat, İ. Ş. Ç. İ., & KAPLAN, A. K. (2023). KETOJENİK DİYET. SAĞLIK & BİLİM 2023: Beslenme-I, 93.
6. Paoli, A., Mancin, L., Giacona, M. C., Bianco, A., & Caprio, M. (2020). Effects of a ketogenic diet in overweight women with polycystic ovary syndrome. Journal of translational medicine, 18(1), 1-11.

ÖRNEK KETOJENİK DİYET LİSTESİ

Kahvaltı:

• 1 adet haşlanmış yumurta
• 1 dilim beyaz peynir
• Mevsim yeşillikleri ve salatalık
• 10 adet zeytin / yarım avokado
• 1 dilim siyez/ karabuğday ekmeği

Kuşluk:

• 1 fincan kahve (1 tk Hindistan cevizi yağı)
• 2 tam ceviz

Öğlen:

• 100-150 gr ızgara tavuk veya köfte veya balık
• Haşlanmış koyu yeşil yapraklı sebzeler
• 1 kase yoğurt

İkindi:

• 1 bardak kefir
• 10-12 adet kırmızı-mor meyve

Akşam:

• 1 porsiyon sebze yemeği
• 1 kase mevsim salata

Gece:

• 8-10 adet çiğ badem
• 1 fincan beyaz çay