Yeşil çay, birçok toplumda sağlık üzerine etkilerinden dolayı yaygın olarak kullanılır.

YEŞİL ÇAY NASIL ÜRETİLİR?

Yeşil çay Camellia Sinensis’in yapraklarından elde edilir. Yeşil çay, minimum işlemle (sadece kurutma) olgun yapraklardan üretilir. Kısa sürede yüksek sıcaklığa tabi tutulur ve tüm oksidan enzimler etkisiz hale getirilir.Fermantasyon işlemi yapılmadığı için yapraklar yeşil rengini korur. Dünyadaki çay üretiminin yaklaşık %20’sini oluşturan yeşil çay, en çok Çin, Kore ve Japonya’da tüketilmektedir. 

YEŞİL ÇAYIN FAYDALARI NELERDİR?

Yeşil çayın tıbbi olarak en alakalı bileşenleri polifenollerdir ve en önemlisi flavonoidlerdir. En uygun flavonoidler, kateşinlerdir. Yeşil çayda bulunan dört ana kateşin şunlardır: epicatechin (EC), epicatechin-3-gallate (ECG), epigallocatechin (EGC) ve epigallocatechin-3-gallate (EGCG). Bu dördünden en fazla miktarda bulunan EGCG.

Yapılan bilimsel çalışmalarda, polifenoller açsından zengin olan yeşil çayın, antimutajenik, antidiyabetik, antibakteriyel, antiinflamatuar ve hipokolesterolemik etkileri sayesinde kilo vermede ve kolesterolü düşürmede rol oynadığı belirtilmniştir. 

• Kanser Üzerine Etkisi: 1992 yılında Wang ve arkadaşları tarafından yapılan bir kohort çalışmasında yeşil çay ekstresinin karaciğer kanseri üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmaya 25-69 yaş aralığında olan 89.789 birey katılmıştır. Katılımcılar 2 gruba ayrılmıştır. Birinci gruba (%17 erkek, %7 kadın) haftada en az 4 fincan yeşil çay verilmiştir. Diğer grup ise hiç yeşil çay almamıştır. Çalışmanın sonucunda, düzenli olarak yeşil çay tüketen bireylerin karaciğer kanseri kaynaklı ölüm riskinin daha az olduğu belirtilmiştir.
• KVH Üzerine Etkisi: 2003 yılında Vanderbilt Üniversitesi’nde yapılan çift kör randomize kontrollü bilimsel bir çalışmada theaflavin ile zenginleştirilmiş yeşil çay ekstresinin kolesterol üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmaya 18 yaş ve üzerindeki 240 birey katılmıştır. 12 hafta boyunca bir gruba 375 mg theaflavinle zenginleştirilmiş yeşil çay ekstresi, diğer gruba ise plasebo verilmiştir. Çalışmanın sonucunda, düşük doymuş yağ içeren diyetle birlikte theaflavinle zenginleştirilmiş yeşil çay ekstresi verilen hiperkolesterolemili yetişkinlerde LDL düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. 
• Obezite Üzerine Etkisi: 2008 yılında Khon Kaen Üniversitesi’nde yapılan çift kör randomize kontrollü bilimsel bir çalışmada yeşil çayın obezite üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmaya BKİ’si 25kg/m2’den büyük olan 60 obez birey (42 kadın,18 erkek) katılmıştır. Katılımcılara 12 hafta boyunca 2000 kkal/gün’lik (%65 karbonhidrat, %15 protein, %20 yağ) diyet programının yanında 100 mg/gün yeşil çay (33.58mg epigallocatechingallate ve 9.28mg epicatechingallate) verilmiştir. 12 haftalık çalışmanın sonucunda diyet tedavisiyle beraber yeşil çay tüketiminin vücut ağırlığını azalttığı sonucuna varılmıştır.

YEŞİL ÇAY GÜNDE NE KADAR TÜKETİLMELİ?

 1 bardak (200 ml )yeşil çay tüketildiğinde 200 mg epigallocatechin-3-gallate (EGCG) alınır. Kateşinlerin %50-70’ini epigallocatechin-3-gallate (EGCG ) oluşturur. Yapılan bilimsel çalışmalarda yetişkin bir birey için yeşil çay tüketimi 3 ile 5 fincan önerilmektedir. Bu tüketim ile günlük 250 mg kateşin alımı sağlanır. Yeşil çayın faydaları ve etkilerinden dolayı düzenli olarak tüketilmesi önerilir.

KAYNAKÇA:

• Ikeda A, Iso H, Yamagishi K, Iwasaki M, Yamaji T, Miura T, Sawada N, Inoue M, Tsugane S; JPHC Study Group. Plasma tea catechins and risk of cardiovascular disease in middle-aged Japanese subjects: The JPHC study. Atherosclerosis. 2018 Oct;277:90-97. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2018.08.001. Epub 2018 Aug 17. PMID: 30176569.
• Park DJ, Kang JB, Koh PO. Epigallocatechin gallate alleviates neuronal cell damage against focal cerebral ischemia in rats. J Vet Med Sci. 2020 May 20;82(5):639-645. doi: 10.1292/jvms.19-0703. Epub 2020 Mar 30. PMID: 32224555; PMCID: PMC7273602.
• Reygaert, W. C. (2017). An update on the health benefits of green tea. Beverages, 3(1), 6.
• Roomi MW, Ivanov V, Kalinovsky T, Niedzwiecki A, Rath M. Effect of ascorbic acid, lysine, proline, and green tea extract on human osteosarcoma cell line MNNG-HOS xenografts in nude mice: evaluation of tumor growth and immunohistochemistry. Med Oncol. 2006;23(3):411-7. doi: 10.1385/mo:23:3:411. PMID: 17018899.
• Schneider, C. ve Segre, T. (2009). Yeşil çay: potansiyel sağlık yararları. Amerikan aile hekimi , 79 (7), 591-594.
• Wang, Na; Zheng, Yingjie; Jiang, Çing Wu; Yu, Sinsen; Chen, Yue . Çay ve Azaltılmış Gazetesi Kanseri Ölümü. Epidemiology 19(5):s 761, Eylül 2008. 
• Maron, David J., et al. “Cholesterol-lowering effect of a theaflavin-enriched green tea extract: a randomized controlled trial.” Archives of internal medicine 163.12 (2003): 1448-1453.